Ból pośladków może nam dokuczać z wielu różnych przyczyn. Taka dolegliwość może być wynikiem przeciążenia, naderwania ścięgien lub też zwyrodnienia stawów. Nierzadko odczuwane przez nas bóle pośladków promieniują od kręgosłupa lub bioder. Oczywiście każdy przypadek należy skonsultować ze specjalistą, który zazwyczaj zaleca wprowadzenie zmian w dotychczasowym trybie życia oraz zajęcia z fizjoterapeutą. Co zatem trzeba wiedzieć o dolegliwościach tego typu? Poniżej najważniejsze informacje na temat bólu pośladków.
Spis treści:
- Budowa pośladka i możliwe miejsca wystąpienia urazu
- Przyczyny bólu pośladków
- Rwa pośladkowa i guz kulszowy
- Bóle pojawiające się w ciąży
- Ból pośladka od stawu krzyżowo-biodrowego
- Promieniujący ból nad pośladkami od więzadeł biodrowo lędźwiowych
- Ból od kości ogonowej promieniujący do pośladka
- Leczenie i sposoby na złagodzenie dolegliwości
Jak zbudowany jest pośladek i dlaczego może boleć?
Budowa pośladka to przede wszystkim bardzo dużo tkanek miękkich, takich jak ścięgna, mięśnie oraz więzadła. Tak naprawdę każda z tych struktur może być przyczyną pojawienia się nieprzyjemnych dolegliwości w tej części naszego ciała. Najczęściej to jednak mięśnie pośladka bolą większość pacjentów zgłaszających taki dyskomfort. Anatomia samego pośladka jako mięśnia to trzy osobne mięśnie. Wyróżniamy wśród nich:
- najsilniejszy mięsień pośladkowy wielki – prostownik stawu biodrowego, który odpowiada również za rotowanie uda na zewnątrz;
- mięsień pośladkowy średni – odpowiada głównie za odwodzenie w stawie biodrowym, a jego przednia i tylna część wspierają ruchy zgięcia i prostowania w stawie biodrowym;
- mięsień pośladkowy mały – jego najważniejsze zadanie to odwodzenie w stawie biodrowym, ale przednia część odpowiada też za zgięcie i rotację wewnętrzną, natomiast tylna część za wyprost i rotację zewnętrzną.
W dużej liczbie przypadków ból mięśni pośladków jest wynikiem przeciążenia mięśnia pośladkowego średniego. Ulega on wówczas osłabieniu oraz rozciągnięciu, przez co staje się niewydolny. Kolejne obciążenia skutkują powstaniem punktów spustowych w jego strukturze, przez co pacjent może odczuwać bóle pośladka, zarówno w samych mięśniach, jak i w pozostałych strukturach.
Co powoduje ból w pośladkach? Przyczyny dolegliwości
Jeśli chodzi o ból pośladków, przyczyny takiej dolegliwości mogą być bardzo zróżnicowane. Pośladek składa się bowiem z licznych struktur wchodzących w skład układu kostno-stawowego. Wszystkie one są podatne na wszelkiego rodzaju przeciążenia lub urazy, w wyniku których zaczynamy odczuwać ból pośladka lub też dość charakterystyczne kłucie w pośladku. Jakie są zatem najczęstsze przyczyny bólu pośladków? Należy w tej sytuacji wymienić między innymi:
- urazy sportowe oraz długotrwały i ciężki wysiłek – ból pośladka lewego lub prawego może być w tym przypadku powodowany przez różnego typu kontuzje;
- dysfunkcje kończyn dolnych – chodzi tu w głównej mierze o problemy ze stawem skokowym lub kolanowym, które mogą wywoływać ból promieniujący do pośladka;
- nadwaga – zbyt duża waga ciała w stosunku do wzrostu również może powodować ból pośladka prawego albo lewego;
- wady postawy – ból kości pośladków pojawia się w tym przypadku zwłaszcza u osób prowadzących siedzący tryb życia, które spędzają długie godziny przed ekranem komputera;
- bóle polekowe – ból kości pośladkowych może być również skutkiem ubocznym po zastrzyku, ale w tej sytuacji jest on zazwyczaj łagodny i trwa tylko kilka dni.
Rwa pośladkowa czyli swoisty objaw rwy kulszowej
Ból w obrębie pośladka może być też objawem jaki wywołuje rwa kulszowa. Zazwyczaj w tym przypadku dolegliwości ograniczają się wyłącznie do jednego z pośladków, prawego lub lewego. Przy tym schorzeniu rwący ból pojawia się nagle i może utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy. Tak zwana rwa pośladkowa jest wynikiem tego, że u pacjenta występuje ucisk na nerw kulszowy lub też dochodzi do jego podrażnienia. Najczęściej dochodzi do tego w rezultacie postępujących zmian zwyrodnieniowych. Przy rwie kulszowej dość charakterystyczne jest to, że ból kości w pośladku jest silniejszy przy pochylaniu się do przodu i podczas siedzenie. Słabnie natomiast przy chodzeniu.
Ból pośladków przy siedzeniu może oznaczać również, że problemem pacjenta jest entezopatia guza kulszowego. Guz kulszowy jest kością, na której siedzimy, dlatego często dolegliwości z nią związane są odczuwane jako ból kości pod pośladkiem. Kiedy dochodzi do zbyt dużego obciążenia mięśni, które są przyczepione do guza kulszowego, wówczas często skutkuje to rozwinięciem się przewlekłego stanu zapalnego, czyli właśnie entezopatii.
Ból pośladka w ciąży w okolicy III trymestru
Ból pośladków w ciąży dotyka bardzo wielu kobiet oczekujących narodzin dziecka. Przyczyn występowania takiej dolegliwości może być wiele. W większości przypadków jednak ból w pośladku w ciąży następuje na skutek:
- wzrostu masy ciała;
- rozluźnienia więzadeł i ścięgien;
- ucisku będącego skutkiem powiększania się macicy;
- zmienionej krzywizny kręgosłupa.
Ból pośladka w ciąży zazwyczaj pojawia się w II lub III trymestrze ciąży. Zawsze warto skonsultować takie dolegliwości z lekarzem, który będzie w stanie określić jego przyczynę. Ból pośladka promieniujący na nogę może oznaczać, że kobieta ciężarna cierpi na rwę kulszową, w związku z czym konieczne jest podjęcie odpowiednich kroków w leczeniu tego schorzenia. Ból pośladków może się pojawić także na kilka dni przed porodem. Często mówi się o tym, że wręcz przypomina on skurcze.
Staw krzyżowo-biodrowy
Bardzo często za ból w pośladku winiony jest staw biodrowy. Rzadko jednak zwraca się uwagę na staw krzyżowo-biodrowy, przez co dolegliwości z nim związane często nie są prawidłowo diagnozowane oraz leczone. Dlatego pacjenci, których problemem są bolące pośladki muszą zwykle długo szukać pomocy.
Dysfunkcja stawu krzyżowo-biodrowego powoduje tępy lub przeszywający ból, który może pojawiać się nad pośladkami, z jednej lub z obu stron. Często jest to także ból promieniujący do nóg lub pachwiny. Warto również wspomnieć, że w tym przypadku ból pośladka przy siedzeniu ulega nasileniu, ale podobnie jest także przy wysiłku. W związku z tym, pacjenci często odczuwają też ból pośladka przy chodzeniu czy bieganiu.
Zespół więzadeł biodrowo lędźwiowych
Ból nad pośladkami to bardzo często objaw zespołu więzadeł biodrowo lędźwiowych. Jest on zlokalizowany w obrębie talerzy kości biodrowych, nad dołeczkami Wenus i przyśrodkowo do nich. Z tego względu pacjenci odczuwają te dolegliwości jako ból nad pośladkiem. Bardzo często osoby ich doświadczające określają je również jako ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do pośladka. Ból ma charakter przewlekły i może ulec nasileniu na przykład w wyniku przewiania zimnym powietrzem.
Kość ogonowa a promieniowanie bólu na pośladki
Wielu pacjentów skarży się również na ból w okolicy kości ogonowej pośladków. W większości przypadków dolegliwości te zaczynają się nasilać w momencie, gdy przyjmowana jest pozycja siedząca. Choć przyczyny mogą być różnorodne, najczęściej ból kości ogonowej promieniujący do pośladków jest efektem urazu powstałego na przykład w związku z upadkiem albo naturalnym porodem. U części pacjentów ból tego typu może być również objawem nowotworu kości ogonowej.
Leczenie i sposoby łagodzenie bólu w obrębie pośladków
Leczenie bólu pośladków może przybrać różną formę, w zależności od charakteru dolegliwości i jej przyczyn. Najważniejsze zatem jest jak najszybsze postawienie prawidłowej diagnozy, która pozwoli wdrożyć odpowiednie środki zaradcze. W większości przypadków, gdy pacjenci odczuwają jedynie pieczenie pośladków lub ból nie jest ostry, zaleca się im zmianę stylu życia. Polega ona głównie na zwiększeniu ilości ruchu na co dzień oraz wprowadzeniu zdrowych nawyków żywieniowych.
W sytuacji, gdy dolegliwości mają bardziej zaawansowany charakter i u pacjenta występuje na przykład ból pośladków od kręgosłupa lub promieniujący do nogi, konieczne jest podjęcie odpowiedniej rehabilitacji, przeprowadzenie terapii fizykalnej lub też zastosowanie innych środków poprawiających komfort życia takiej osoby. Są to między innymi:
- masaże;
- terapia manualna;
- ćwiczenia na ból pośladków (zarówno ćwiczenia rozluźniające, jak i wzmacniające);
- zabiegi z użyciem pola magnetycznego;
- zabiegi elektroterapeutyczne;
- hydroterapia;
- chłodzące okłady;
- specjalne poduszki ortopedyczne;
- unikanie obciążeń i dźwigania ciężkich przedmiotów.
Kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?
Jeśli dolegliwości bólowe pośladków są skutkiem poważnych schorzeń i pacjentowi towarzyszy bardzo silny ból, konieczna jest już interwencja ze strony lekarza. Zwykle pacjentowi zalecana jest terapia farmakologiczna, podawane są sterydy albo blokady. W niektórych przypadkach pacjent może być także poddany operacji w obrębie zwyrodniałych stawów.
Bibliografia
- Nicpoń, Krzysztof W.; “Bóle mięśniowe i kurcze bolesne w praktyce neurologa.”, Polski Przegląd Neurologiczny 3.4 (2007): 237-248.
- Marian Majchrzycki, Przemysław M. Mrozikiewicz, Piotr Kocur, Joanna Bartkowiak-Wieczorek, Marcin Hoffmann, Wanda Stryła, Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Edmund Grześkowiak; “Low back pain in pregnant women”, Ginekol Pol 2010;81(11)
- Mascal, Catherine L., Robert Landel, and Christopher Powers. “Management of patellofemoral pain targeting hip, pelvis, and trunk muscle function: 2 case reports.” Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy 33.11 (2003): 647-660.
- Parvizi, J., et al.; “Postoperative pain management techniques in hip and knee arthroplasty.”, Instructional course lectures 58 (2009): 769-779.